In de wereld van de Schotse wisky, heeft de term “single malt” een heel speciale betekenis. Dergelijke wisky’s worden in onze maatschappij alsmaar meer gewaardeerd, ook al kent men er uiteindelijk maar zeer weinig vanaf.  Sinds lang worden deze geassocieerd met wisky’s van de “betere kwaliteit”. Er mogen dan nog heel goede geblendde Schotse wisky’s op de markt aanwezig zijn, het onderscheid van “single malt” versus “blended”  is gemaakt en houdt stand.

De wereld van de ‘specialty’ koffies heeft ook zo zijn eigen termen. Eén daarvan is “single origin” koffie. Dit zijn koffies die je vooral terugvindt bij de betere koffiewinkels en premium koffiebranders. Het is een term die ook een eigen betekenis met zich meedraagt, maar wat wil het nu juist zeggen? Hoeveel waarde geef je aan de term “single origin” ? Wat is de echte betekenis ervan en waar zit het verschil als het op de smaak in je kopje aankomt?

Wat is “single origin” koffie?

Bij “Single origin’” zijn het de producenten en het gebied waarvan de koffie afkomstig is die centraal staan, en minder de koffiebrander. Het is een brede term die verkopers gebruiken voor koffies afkomstig van een bepaalde plaats waarbij die plaats een betekenis krijgt door de smaak die deze koffie typeert.  Die plaats moet ruim bekeken worden: de bonen kunnen afkomstig zijn van één boerencoöperatieve, een specifieke oogst , een welbepaalde periode waarbinnen de koffiebonen geplukt worden, … .

De eenvoudigste manier om de term te definiëren is … koffiebonen die van een specifiek land afkomstig zijn (bv. Ethiopië, Brazilië, Costa Rica, …), maar het kan ook een meer specifieke regio zijn in een land (bv. Single Origin Ethiopië Yirgacheffe), of noch, op lager niveau, verwijzen naar een welbepaald lot van een specifieke boerderij in een bepaald gebied.

Waarom wordt “single origin” vaak geassocieerd met kwaliteit? Wat is het verband met de afkomst en de prijs? 

In se kan niet gesteld worden dat koffie die van slechts één welbepaalde regio afkomstig is per definitie altijd koffie van hoge kwaliteit is. Het antwoord is wel iets genuanceerder dan dat! Zoals in elke voedingsindustrie kan het product (in dit geval koffie) van hoge of van lage kwaliteit zijn, afhankelijk van de toegepaste landbouwpraktijken en na-verwerkingsprocessen.  Echter de betekenis achter het “single origin” verhaal is dat in dit geval er een bepaald niveau van “transparantie” onthult wordt van waar de koffies geteeld zijn en hoe deze verwerkt zijn.

Wat de prijs betreft, tel je al gauw meer neer voor single origine koffies aangezien koffiebranders enkel de beste koffies van een specifieke regio, of coöperatieve, … wensen aan te bieden.  Liefhebbers van single origine koffie zijn namelijk uit op een hoge kwaliteitskoffie waar ze in hun zuiverste vorm van kunnen genieten.

Als gevolg van deze vraag zijn lokale koffieboeren hun praktijken en processen hiernaar gaan aanpassen. Het proces van een koffiebedrijf dat single origin koffie aanbiedt moet in staat zijn om als het ware elke koffiebes, en elke boon op kwaliteit te controleren. Het is net zoals met aardbeien: door enkel de rijpste, de meest rode en zachtste aardbeien te selecteren, ga je een zoetere, florale en meer siroopachtige smaak krijgen dan gemiddeld. Mensen die naar een dergelijke selectie op zoek zijn, zijn bereid hier ook een veel hogere prijs voor te betalen. Ditzelfde geldt ook voor koffie.

Het verdict :  “single origin” koffie versus “blended” koffie

Je hebt de “single origin” loyalisten die vinden dat blends inferieur zijn aan single origin.  Echter dienen beide koffie categorieën andere doelen. Bij blends wordt gefocust op consistentie en een “multi-dimensionale koffiebeleving”. Bij single origin koffie ligt de focus dan weer op het benadrukken van smaken en karakteristieken eigen aan de koffie. Liefhebbers van single origin koffie proberen graag specifieke koffieprofielen uit afkomstig van verschillende plantages en/of regio’s.

Blends zijn traditioneel lang het meest populaire product geweest in de markt aangezien koffie eerder als een “gewoonte” dan als een “luxe” beschouwd werd.  Blenden is erg populair bij koffiebranders omdat zo kleine fouten (vb. een iets minder goede branding) wat verdoezelend kunnen worden,  het product in smaak consistent kan gehouden worden, en de prijs in balans blijft bij een hoog volume.  Blends beginnen als een creatief idee en hebben tot doel een bepaald consistent smaakprofiel te creëeren. De koffiebrander gaat dan op zoek naar die gebieden en die producenten die hun jaar na jaar de bonen kunnen aanleveren, en zo vormen ze een partnership.

Uiteraard hangt de kwaliteit van de blend ook samen met de kwaliteit van de componenten die erin gebruikt worden. Als een single origin van hoge kwaliteit gebruikt wordt in de blend, is het resultaat ook een meer smaakvolle koffie en van een hoger kaliber.  Spijtig genoeg gebruiken veel koffiebranders voor hun blends bonen van middelmatige tot lage kwaliteit. Dat is dan ook de reden waarom mensen vinden dat single origin doorgaans van betere kwaliteit is.

Echte koffieliefhebbers houden ervan om op regematige basis dezelfde koffie te drinken (een blend waar ze van houden met een consistente smaak) , maar proberen ook af en toe graag iets nieuws uit (single origin).  Single origin koffie is geen consistente koffie; dit is zoals wijn, elk seizoen is anders en dus zal ook het product anders zijn.

Echter, als je je hele leven al blended koffies gedronken hebt, kan het drinken van een single origin koffie toch wel eens een ‘verfrissende’ verandering zijn. Hoeveel varieteiten heb jij al uitgeprobeerd?

Wat je moet weten over onze DECA koffie

Koffiebonen bevatten van nature cafeïne. Om te komen tot cafeïnevrije koffie of deca, moeten de bonen gedecafeïneerd worden. De cafeïne wordt uit koffie gehaald door een bepaald procédé dat gebaseerd is op het weken van koffiebonen in water waardoor de cafeïne oplost. Daarna volgt de extractie van de cafeïne door middel van een oplosmiddel of door middel van geactiveerde koolstof. Nadien worden de bonen opnieuw geweekt in het cafeïnevrije water om ze terug de typische aroma’s te laten opnemen die verloren zijn gegaan tijdens de extractie.

Onze ‘water processed‘ deca koffie ‘La Victoria‘ uit Mexico komt uit de Chiapas regio, dewelke grenst aan Guatemala. Deze koffie is in vergelijking tot heel wat andere deca koffies, geen flauw bakje koffie, maar een heerlijke koffie met een volle smaak.  Door het toepassen van een specifieke proces van decafeïneren blijft onze deca koffie zijn volle smaak behouden. Bij water processing decafeïneren worden, in tegenstelling tot andere deca’s,  geen solventen gebruikt, maar wordt op een natuurlijke basis van water en druk de cafeïne uit de koffie onttrokken. Deze methode van decafëineren is een uniek proces ontwikkeld door een plaatselijk Mexicaans bedrijf. Hiermee wordt de cafeïne voor 99% onttrokken uit de bonen, terwijl de kenmerken van smaak en oorsprong van de bonen behouden blijven. Het gebruikte water voor deze methode komt van de Mexicaanse bergen.

Een veel gezonder alternatief dan de vele chemisch vervaardigde deca’s. Proef het verschil!

Zin gekregen om hem te proeven? Even doorklikken naar onze webshop en daar kan je deze deca terugvinden. klik hier

Hoe het brandproces mee de smaak van je koffie bepaalt

Het is lang niet altijd geweten, maar koffie branden vereist toch wel het nodige vakmanschap om de juiste aroma’s en het volle karakter uit de groene koffiebonen optimaal tot hun recht te laten komen. De koffiebrander zal dus alle aandacht besteden aan het optimaliseren van het brandproces om voor elke type koffie de beste smaak naar boven te halen. We nemen je even mee op weg in hoe we dit aanpakken.

Met een goede kwaliteitsboon ben je al een eind op weg

Het type/soort boon is één factor die mee aan de basis ligt van de smaak van je koffie. Of het een fruitige koffie is of eerder een koffie met chocolade/nootachtige toetsen, hangt af van de grond waarin de bonen geteeld werden. Ook de hoeveelheid zonlicht en de hoogte waar de bonen groeien, bepalen of de boon al dan niet rijker zal zijn aan aroma’s.
Toch is dit lang niet de enige factor die meespeelt voor het bekomen van een lekker geurende kop koffie. Je mag dan nog de duurste kwaliteitsboon gaan gebruiken, als deze slecht gebrand wordt, zullen die heerlijke aroma’s helemaal niet tot uiting komen.

Het brandproces is een vak op zich en vraagt de nodige precisie

Tijdens het brandproces ondergaat de groene koffieboon een hele metamorfose. Ze gaat o.a. vocht verliezen, kleurt bruiner en zal uiteindelijk ‘poppen’ als popcorn. Hoe verser de boon, hoe luider de ‘pop’ zal zijn. Als de koffiebrander zijn gewenste branding bereikt, zal hij het brandingsproces stoppen en de bonen laten afkoelen met lucht. De boon is dan 2x zo groot, en van kleur wordt ze goudbruin.

Om tot dit proces te komen, moet de koffiebrander het proces echter wel nauwlettend in de gaten houden. Brandt hij te lang, dan zal de boon pittiger (lees wat bitterder, of zelfs te bitter) worden. Alle koffies hebben immers een natuurlijke graad van bitterheid en zuurte, maar deze mag uiteraard nooit onaangenaam in de mond proeven. Als de temperatuur bij het branden te hoog is, riskeer je de olie die uit de boon komt te verbranden en aroma’s te vernietigen.

Bonen dienen idealiter in kleine batches gebrand te worden en op een langzaam tempo, zo komen de aroma’s het meest tot hun recht. Je mag dus gerust stellen dat koffiebranden een ‘ware kunst’ is. Een ervaren koffiebrander die de nodige expertise heeft, zal dan ook zijn eigen stempel kunnen drukken op de aroma en smaak van zijn koffies. Het is de taak van de koffiebrander om de beste eigenschappen uit de koffies naar boven te brengen.
Onze koffiebrander brandt zijn koffies voornamelijk ‘medium’. De bonen kleuren dan middelmatig bruin. Zo komen subtiele aroma’s en smaak tot hun volste recht. Maar andere koffiebranders lopen dan meer warm voor een meer intensere en pittigere smaak, en zullen hun koffies wat intenser doorbranden. Zo heeft iedere koffiebrander zijn eigen ‘stijl’.

Zeg dus nooit zomaar koffie tegen koffie!

Je hebt het al begrepen, afhankelijk van de brandingswijze, zal je koffie dus anders gaan proeven. Bonen afkomstig van dezelfde variëteit/of soort kunnen zo van smaak toch erg verschillen. De smaak wordt namelijk heel erg bepaald door de brandtijd – en temperatuur.
Algemeen kan je stellen dat hoe lichter de koffie gebrand is, hoe fruitiger, frisser en zachter van smaak. Middelmatig gebrande koffie zorgt eerder voor een evenwichtige, volle smaak met aangename afdronk. Diepdonker gebrande bonen tenslotte, geven de koffie een sterker, intenser en pittiger karakter. Deze ‘roasts’ zijn bitterzoet en zeer krachtig van smaak en bevatten ook wat minder cafeïne dan lichtere.

‘Italian roast’ versus ‘City roast’

En wat voor koffiedrinker ben jij? Of om het met vakjargon te zeggen: Ben je eerder een fervente liefhebber van de zogenaamde ‘Italian’ of ‘French roast’? Zeg maar de zeer donkere koffies met zoete prikkelende nuances, waar smaak en aroma meer op de achtergrond verdwijnen. Of toch eerder liefhebber van ‘American’ of ‘City roasts’? De kastanje tot middelbruine gekleurde koffies met een uitgesproken aroma, frisse smaak en zoete nuances van geroosterde noten of chocolade/ karamel?

Wil je ook graag onze koffies proeven? Spring eens binnen in onze winkel te Herent of check onze koffies op onze webshop.

Koffiecapsules en -pads: “not our cup of tea!”

Het is alom geweten, koffiecapsules overheersen de koffiemarkt. Redenen hiervoor zijn niet zo ver te zoeken. Enerzijds zijn capsules heel gemakkelijk in gebruik, en bovendien kan je meteen je smaak kiezen als je een kopje koffie wenst te zetten. Eén capsule in je machine en 2 minuutjes later heb je je koffie die je weer je dagelijkse dosis cafeïne geeft. Maar heb je er al eens bij stilgestaan hoeveel van die aluminium en plastic bakjes er dagelijks op de afvalberg terecht komen?

Inderdaad, dat is een enorme berg! Alhoewel de grote capsule-marktleider intussen heel wat recyclage-inspanningen doen, blijft het maar de vraag hoeveel van die capsules ook effectief de weg naar de recyclage vinden. Zo biedt de marktleider bijvoorbeeld speciale zakken aan die je gratis kan bestellen en in hun winkels kan inleveren, maar wat is het percentage dat ook effectief ingeleverd wordt?

De standaard aluminum capsules bestaan uit 6 gram koffie en 3 gram aluminiumverpakking. Je kan ze een keer gebruiken, en daarna belanden ze in de vuilnisbak of in de recyclezak. Volgens een duurzaamheidsrapport van 2017 gepubliceerd door het EOS magazine, zou in Nederland jaarlijks 70 procent van al het aluminium hergebruikt worden, waar dit in Vlaanderen slechts 24 procent is! Nog niet zo optimaal dus. Bovendien, zelfs indien elke consument voorbeeldig sorteert, blijft het scheiden van de koffie, het aluminium en de plastic ­erg energieverslindend.

Eco-vriendelijke alternatieven

Intussen zijn er wel al meer eco-vriendelijkere alternatieven op de markt. De zogenaamde biologisch afbreekbare capsules. Maar hier blijven we zelf toch nog sceptisch. Ten eerste is het gebruik van deze biologisch afbreekbare capsules nog ‘peanuts’ in vergelijking tot de massa aan niet-biologisch afbreekbare capsules die vandaag nog verbruikt worden. En bovendien mag het materiaal dan wel afbreekbaar zijn, wat heeft dit al aan het milieu gekost in de eerste plaats om deze capsules te vervaardigen?

Verder zijn er ook de biologisch afbreekbare en hervulbare koffiepads voor senseo machines. Op zich ook een mooi initiatief, maar als we eerlijk zijn is de smaak en kwaliteit van koffies gezet op deze manier, toch veel minder. Aldus kunnen we deze niet echt opnemen in ons lijstje van goede alternatieven.

Onze visie

Als koffiebrander en theemeester kiezen wij er bewust voor om op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier koffies en thee te vervaardigen en te verdelen. De zichtbare klimaatsveranderingen in onze maatschappij geven aan dat het 5 voor 12 is! Daarom kiezen wij er doelbewust voor om niet mee te gaan met die flow van capsules en pads.

Naast het gebruik van capsules zijn er uiteraard ook de klassieke manieren van koffiezetten zoals, met een espressokoffiemachine (bonen) of via filter, french press of bialetti (gemalen). Deze zettechnieken genieten onze voorkeur omdat de smaken en aroma’s van je koffie hierbij echt wel tot hun volste recht komen!

Dat je aan flexibiliteit inboet bij de keuze uit verschillende smaken (in vergelijking met koffiecapsules en -pads), kan zeker genuanceerd worden. Het ‘gewoontebeest’ in ons maakt dat wanneer we een pakje koffie kopen, we het bonenreservoir graag volledig volgieten. In dat geval is het inderdaad zo dat je slechts één koffie met die bepaalde smaak kan drinken en je deze eerst moet opdrinken vooraleer je een andere smaak kan uitproberen. Drink je echter graag regelmatig iets anders, zorg dan dat je het bonenreservoir niet te vol giet! Duurdere koffietoestellen beschikken soms ook over meerdere bonenreservoirs. Zo kan je dan zowel een zachte én een straffere koffie op je toestel plaatsen. Ben je een echte koffieliefhebber, maar wissel je graag eens af, kan een investering in zo’n toestel ook een optie zijn.

Ben je voorstander van een filterkoffie/ bialetti of french press? Ook hier kan je in kleinere hoeveelheden koffie zetten en zo wat regelmatiger afwisselen met je geliefkoosde koffies. Het is dus eigenlijk gewoon een kwestie van ‘gewoonte’ :-)!

Weet ook dat je voor de bekende capsules al gauw een prijs neertelt van 50 euro per kilo. Voor die prijs kan je wel al hele dure koffiebonen of gemalen koffie aankopen. Om je een idee te geven, de prijzen van onze single origine koffies situeren rond de 30 à 40 euro de kilo… je spaart dus al gauw heel wat euro’s uit, maar hoeft niet in te boeten aan de smaak van je koffie.

Wil je, naast de 5000 ton zware afvalberg die elk jaar ontstaat door koffiecapsules, nog een paar redenen ontdekken waarom je cups en pads beter links laat liggen? Dan moet je zeker ook een kijkje nemen bij Coffeeness, waar barista Arne niet alleen op zoek gaat naar kwalitatieve en betaalbare alternatieven voor koffiecapsules, maar tevens ook heel wat koffiemachines test en beoordeelt. Zeker interessant, mocht je op zoek willen gaan naar het perfecte koffiezetapparaat met bonen.